Οι οχυρώσεις
Η ανακάλυψη των μεταλλείων αργύρου στην περιοχή επέβαλλε την προστασία της καθότι το ασήμι ήταν ο μεγαλύτερος πλούτος της Αθήνας. Με αυτό άρχισαν να κόβονται τα διάσημα αθηναϊκά τετράδραχμα τα οποία απέκτησαν μεγάλη αξία για όλες τις ελληνικές πόλεις. Χάρη σε αυτά τα μεταλλεία η Αθήνα μπόρεσε κατά την εποχή του Περικλή και χρηματοδότησε μεγάλα έργα με βασικότερο αυτών τον Παρθενώνα.
Το πρώτο τείχος φαίνεται να οικοδομήθηκε τον 6ο αιώνα π.Χ. και ενισχύθηκε όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης το 412 π.Χ. λόγω του Πελοποννησιακού πολέμου για να διασφαλιστεί η κυκλοφορία των αθηναϊκών πλοίων, κυρίως αυτών που μετέφεραν σιτάρι. Επιδιορθώσεις και προσθήκες στο τείχος πραγματοποιήθηκαν κατά τον Χρεμωνίδιο πόλεμο (266-229 π.Χ.). Το οχυρό κατελήφθη από τους Μακεδόνες το 332 π.Χ., από τον Δημήτριο τον Πολιορκητή το 307 π.Χ. και ξαναπέρασε στους Αθηναίους το 229 π.Χ.
Το τείχος καλύπτει όλον τον λόφο και περικλείει έκταση 35 περίπου στρεμμάτων. Κατά διαστήματα υπήρχαν πύργοι και πύλες, κυριότερη των οποίων ήταν η πύλη που βρισκόταν βορειοδυτικά και ήταν πολύ καλά οχυρωμένη. Πολύ κοντά σε αυτήν, στο δυτικό σκέλος του τείχους βρίσκονταν δύο νεώσοικοι στους οποίους φύλαγαν τις τριήρεις όταν δεν τις χρησιμοποιούσαν για να μη φθείρονται από το νερό και τα καιρικά φαινόμενα. Παρά την απομάκρυνσή τους από τη θάλασσα, μπορούσαν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να είναι σε θέση μάχης. Μέσα στο οχυρό και εκατέρωθεν του δρόμου που ένωνε το Ιερό του Ποσειδώνα με τους νεώσοικους, αναπτύχθηκε μικρός οικισμός, μάλλον ελληνιστικών χρόνων, που φιλοξενούσε κυρίως τους στρατιώτες. Λίγο πιο βόρεια από τους νεώσοικους, βρισκόταν το λιμάνι του Σουνίου με έναν ακόμα οικισμό.
Άποψη του οχυρού του Σουνίου από βορειοδυτικά.
Το ανατολικό σκέλος του τείχους με τον μεγάλο πύργο στον οποίο ίσως φυλάσσονταν οι προμήθειες. Πάνω δεξιά το Ιερό της Αθηνάς.
Οι νεώσοικοι στην δυτική πλευρά του τείχους με το λιμάνι στο βάθος. Τα πλοία φυλάσσονταν στον στεγασμένο αυτόν χώρο όταν δεν τα χρησιμοποιούσαν.
Ο οικισμός με την κεντρική πύλη του οχυρού στα δεξιά.
Το λιμάνι του Σουνίου από δυτικά. Υπήρχαν μερικές αποθήκες και μία στοά που εξυπηρετούσαν τις εμπορικές ανάγκες.
